Cuộc chiến pháp lý có thể xảy ra giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell sẽ có những tác động phức tạp và khó lường lên ngân hàng trung ương, thị trường tài chính và nền kinh tế. Các chuyên gia pháp lý và chính sách đang đặt ra nhiều câu hỏi về quyền hạn của Tổng thống và tính độc lập của Fed trong tình huống này.
Một trong những vấn đề trọng tâm là liệu Tổng thống Trump có thẩm quyền để cách chức ông Powell hay không. Câu trả lời gần như chắc chắn là không, trừ khi có ‘nguyên nhân chính đáng’. Tuy nhiên, việc xác định ‘nguyên nhân chính đáng’ có thể rất chủ quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Điều này đã đặt ra một tiền lệ bất ổn cho mối quan hệ giữa hành pháp và ngân hàng trung ương.
Nếu ông Trump cố gắng sa thải ông Powell, rất có khả năng ông Powell sẽ khởi kiện. Vụ kiện có thể sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao. Trước đây, tòa án này đã phán quyết rằng Fed, với tư cách là một thực thể đặc biệt, và các thống đốc của cơ quan này không thể bị thay đổi nhân sự một cách tùy tiện. Một quyết định như vậy có thể kéo dài và làm dấy lên cuộc tranh luận về quyền lực của Tổng thống và sự độc lập của Fed.
Ngoài ra, ông Powell còn có thể yêu cầu Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) giữ lại ông làm Chủ tịch, giúp ông tiếp tục có ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ. Việc này có thể diễn ra vì trong lịch sử, Chủ tịch FOMC luôn là Chủ tịch Hội đồng Thống đốc Fed, nhưng không phải là một yêu cầu bắt buộc. Điều này có thể dẫn đến một tình huống mà ông Powell vẫn giữ được vị trí Chủ tịch Fed, bất chấp nỗ lực của Tổng thống Trump.
Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn cắt giảm lãi suất, điều này có thể gây ra những hệ quả kinh tế đáng kể. Ông Trump muốn lãi suất thấp hơn nhiều và ông muốn điều đó ngay bây giờ, bất kể những hệ quả kinh tế có thể xảy ra. Sự can thiệp chính trị vào hoạt động của Fed có thể gây ra những tác động dài hạn lên nền kinh tế và làm xói mòn lòng tin của công chúng vào các định chế.
Các chuyên gia nhận định rằng nếu ông Trump sa thải ông Powell, điều đó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho thị trường và kinh tế. Việc sa thải ông Powell khó có thể thay đổi cách tiếp cận của FOMC đối với chính sách tiền tệ và có thể còn làm cứng rắn hơn lập trường của họ về lãi suất. Lập trường cứng rắn hơn này có thể là kết quả từ nỗ lực của Fed nhằm bảo vệ sự độc lập của mình trước áp lực chính trị.
Hơn nữa, chi phí về danh tiếng từ việc sa thải ông Powell sẽ khó có thể khắc phục. Sự can thiệp chính trị vào hoạt động của Fed có thể dẫn đến chính sách tiền tệ yếu kém, tương tự như những gì đã xảy ra vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, với những hậu quả bất lợi cho lạm phát. Ngân hàng trung ương của Mỹ có thể phải đối mặt với thách thức lớn trong việc lấy lại lòng tin của công chúng và thị trường tài chính nếu sự can thiệp chính trị thành công.
