Vụ lật tàu du lịch tại vịnh Hạ Long gần đây đã gây ra một hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ về vấn đề an toàn trong ngành du lịch. Các chuyên gia tâm lý học và du lịch từ Đại học RMIT Việt Nam đã lên tiếng về vấn đề này, nhấn mạnh sự cần thiết phải nâng cao các tiêu chuẩn an toàn để khôi phục niềm tin của du khách và công chúng.
Tiến sĩ Joe Othman, một giảng viên cấp cao về tâm lý học tại Đại học RMIT Việt Nam, cho rằng những sự cố như vụ lật tàu tại vịnh Hạ Long thường gây ra một loạt cảm xúc phức tạp như sợ hãi, lo lắng, buồn bã không chỉ với du khách mà còn với chủ tàu. Sự cố này không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý của du khách mà còn có thể dẫn đến việc sụt giảm lượng khách du lịch, kéo theo đó là thu nhập của người dân địa phương cũng bị ảnh hưởng.
Đặc biệt, Hạ Long là một địa phương không đông dân, nơi mọi người thường có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Vì thế, các đơn vị kinh doanh du lịch tại đây có thể cảm nhận được nỗi đau tập thể và trách nhiệm cộng đồng. Thạc sĩ Lê Huy Hoàng, một chuyên gia tâm lý học tại Đại học RMIT Việt Nam, nhận định rằng các nghiên cứu về thảm họa hàng hải đã chỉ ra rằng cộng đồng địa phương có thể bị ảnh hưởng khi điểm đến du lịch bỗng trở thành nơi “tưởng niệm”.
Tiến sĩ Katrina Phillips, một giảng viên cấp cao về tâm lý học tại Đại học RMIT Việt Nam, phân tích rằng khi được chứng kiến hoặc nghe kể về một thảm họa như vụ việc ở vịnh Hạ Long, rủi ro vốn trừu tượng bỗng trở nên rất thật, điều đó làm tăng đáng kể mức độ cảnh giác và sợ hãi của du khách. Điều này có thể ảnh hưởng đến quyết định du lịch trong tương lai, đặc biệt với các gia đình có trẻ nhỏ hoặc người già, những người có xu hướng hủy hoặc hoãn chuyến đi sau các sự cố như vậy.
Tiến sĩ Justin Matthew Pang, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Quản trị du lịch và khách sạn tại Đại học RMIT Việt Nam, chia sẻ rằng đối với du khách nước ngoài, họ không quen thuộc với đặc điểm thời tiết tại Việt Nam nên có thể đánh giá thấp rủi ro và vẫn mạo hiểm tham quan, khám phá vịnh Hạ Long. Tuy nhiên, tiến sĩ Pang nhấn mạnh rằng trách nhiệm chính thuộc về các chủ tàu và cơ quan chức năng, không phải khách du lịch.
Để khôi phục lòng tin của công chúng và du khách, tiến sĩ Pang kêu gọi các chủ tàu phải quản lý nghiêm ngặt số lượng người trên tàu, đảm bảo đủ áo phao và các thiết bị an toàn khác. Đồng thời, đề xuất cơ quan chức năng nên ban hành lệnh cấm toàn diện các hoạt động tàu thuyền khi thời tiết xấu, nhằm bảo vệ cả người dân địa phương lẫn du khách. Việc tăng cường kiểm tra an toàn, đánh giá các chủ tàu thường xuyên và xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm từ cơ quan chức năng cũng là điều cần thiết.
Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng việc học tập từ kinh nghiệm của các nước khác như Hàn Quốc, nơi đã trải qua thảm kịch chìm phà MV Sewol vào năm 2014, có thể giúp Việt Nam xây dựng một ngành du lịch an toàn và bền vững hơn. Sau thảm kịch đó, Hàn Quốc đã thực hiện nhiều biện pháp để tăng cường an toàn hàng hải, bao gồm gây áp lực với các hiệp hội hàng hải, thành lập các tổ chức an toàn từ cơ sở và xây dựng văn hóa trách nhiệm.
Tiến sĩ Pang nhấn mạnh rằng Việt Nam có thể học tập cách làm của Hàn Quốc, chính quyền cần tăng cường xây dựng ý thức trách nhiệm chăm sóc hành khách đối với chủ tàu để lấy lại niềm tin từ người dân địa phương và khách du lịch, hướng đến tư duy vận hành an toàn và lấy khách hàng làm trọng tâm. Theo thời gian, những hành vi nguy hiểm sẽ bị loại bỏ, từ đó hình thành một ngành du lịch an toàn, bền vững, được vận hành theo những chuẩn mực tốt nhất và có trách nhiệm.
