Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng đóng vai trò quan trọng trong đội ngũ chuyên môn kỹ thuật, nghiệp vụ của Quân đội nhân dân Việt Nam. Kể từ khi Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng năm 2015 được thực hiện, đã có sự xây dựng cơ bản đủ về số lượng, có cơ cấu hợp lý và chất lượng ngày càng cao. Họ là lực lượng nòng cốt đảm bảo công tác lãnh đạo, chỉ huy, quản lý và thực hiện nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, phục vụ chiến đấu và các nhiệm vụ khác của Quân đội.
Tuy nhiên, sau gần 10 năm triển khai, vẫn còn một số vướng mắc và bất cập cần được giải quyết. Một vấn đề quan trọng là việc tuyển dụng, tuyển chọn quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng. Hiện tại, hạ sĩ quan, binh sĩ chỉ được xét tuyển chọn quân nhân chuyên nghiệp khi hết thời hạn thực hiện nghĩa vụ quân sự. Điều này gây lãng phí nguồn nhân lực đối với các trường hợp hạ sĩ quan, binh sĩ có trình độ cao đẳng, đại học trở lên.
Một vấn đề khác là quân hàm của quân nhân chuyên nghiệp hiện nay chỉ từ thiếu úy đến thượng tá, chưa có cấp Đại tá quân nhân chuyên nghiệp để xét thăng cho các chức danh đòi hỏi trình độ chuyên môn cao. Việc phong, thăng quân hàm theo mức lương hiện nay cũng cần được nghiên cứu để sửa đổi, bổ sung.
Về thời hạn và hạn tuổi phục vụ, quy định hiện hành về thời hạn phục vụ của quân nhân chuyên nghiệp tối thiểu là 6 năm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy đối với các trường hợp quân nhân có ý thức chấp hành kỷ luật kém, mức độ hoàn thành nhiệm vụ thấp, nếu quy định cứng thời gian phục vụ tối thiểu là 6 năm sẽ gây khó khăn trong công tác quản lý.
Hạn tuổi phục vụ cao nhất của quân nhân chuyên nghiệp theo cấp bậc quân hàm hiện nay là 52 tuổi đối với cấp úy, 54 tuổi đối với cấp thiếu tá, trung tá, nữ 55 tuổi, nam 56 tuổi đối với cấp thượng tá. Tuổi phục vụ của công nhân và viên chức quốc phòng hiện nay là nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi. Việc quy định về hạn tuổi phục vụ cao nhất như trên có nội dung chưa phù hợp với Bộ Luật lao động, Luật Bảo hiểm xã hội.
Về chế độ, chính sách, chính sách nhà ở, đất ở còn nhiều bất cập như phụ cấp nhà và chính sách nhà ở tại địa phương đối với quân nhân chuyên nghiệp nghỉ hưu, nghỉ theo chế độ bệnh binh, phục viên chưa có văn bản quy định chi tiết. Số lượng Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng được thụ hưởng nhà ở, đất ở còn thấp so với nhu cầu.
Mức thu nhập của Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng còn thấp chưa tương xứng với thời gian lao động và tính chất lao động đặc biệt. Chính sách phụ cấp đặc thù của công nhân và viên chức quốc phòng được quy định tại Luật nhưng thực tế chưa được hưởng, do chưa có văn bản hướng dẫn thực hiện.
Để khắc phục những vướng mắc và bất cập trên, cần nghiên cứu, đánh giá kỹ các chính sách, các quy định của Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng năm 2015 và văn bản pháp luật có liên quan. Đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với yêu cầu tình hình hiện nay, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về quân sự, quốc phòng, nâng cao sức mạnh sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.
quân đội nhân dân Việt Nam đang tiếp tục hoàn thiện các chính sách và pháp luật để nâng cao đời sống và công tác cho quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng.
