Một nghiên cứu gần đây mang tên ‘Cơn sóng thần vô hình’ do các nhà khoa học tại Deep Science Ventures hợp tác với Quỹ Grantham thực hiện đã đưa ra cảnh báo về những tác động nghiêm trọng của các hóa chất độc hại đối với sức khỏe con người và môi trường.
Qua phân tích hàng loạt nghiên cứu khoa học đã được bình duyệt và phỏng vấn với các chuyên gia, nghiên cứu này chỉ ra rằng mức độ nhiễm độc ở người đang lan rộng và những rủi ro đối với sức khỏe bị đánh giá thấp một cách nghiêm trọng. Nghiên cứu mô tả độc tính là ‘mối đe dọa bị đánh giá thấp nhất đối với nhân loại’. Đặc biệt, việc sử dụng thuốc trừ sâu có thể gây ung thư ngang bằng với hút thuốc lá.
Hơn 3.600 loại hóa chất tổng hợp, chủ yếu đến từ bao bì thực phẩm và thuốc trừ sâu, đang tồn tại trong cơ thể con người trên toàn cầu, trong đó 80 loại được xác định là đặc biệt nguy hiểm. Các chất hóa học thuộc nhóm per- và polyfluoroalkyl (PFAS) được phát hiện ở hầu hết những người được thử nghiệm, với 14% thanh thiếu niên châu Âu có nồng độ PFAS trong máu cao đến mức đe dọa sức khỏe nghiêm trọng.
Nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa thuốc trừ sâu và nhiều bệnh ung thư như bạch cầu, ung thư hạch, bàng quang, đại tràng và gan. Ngoài ra, các hóa chất tổng hợp như PFAS cũng góp phần làm suy giảm chất lượng tinh trùng, với nam giới có nồng độ PFAS cao ghi nhận lượng tinh trùng thấp hơn 50% so với nhóm có nồng độ thấp.
Theo các nhà nghiên cứu, nền kinh tế công nghiệp đã tạo ra hơn 100 triệu loại hóa chất mới, trong đó có khoảng 350.000 loại đang được sử dụng thương mại, sau khi sản lượng hóa chất tăng gấp 50 lần kể từ những năm 1950. Việc con người tiếp xúc với các hóa chất độc hại qua không khí, thực phẩm và nước uống đều bắt nguồn từ nguyên liệu chứa carbon hóa thạch – thành phần chứa carbon được chiết xuất từ nhiên liệu hóa thạch.
Trong bối cảnh tỷ lệ ung thư gia tăng, khả năng sinh sản suy giảm và các bệnh mãn tính bùng phát, các nhà khoa học cảnh báo rằng việc quản lý hóa chất tổng hợp hiện nay đang ‘kém hiệu quả’ và ‘chưa được hiểu đúng’, đồng thời kêu gọi hành động toàn cầu để bảo vệ sức khỏe và môi trường. Họ nhấn mạnh rằng việc sản xuất các ‘hóa chất vĩnh cửu’ đã vượt ngưỡng an toàn, trong đó PFAS được phát hiện vượt mức cho phép trong nước mưa và xuất hiện trong máu của gần như toàn bộ dân số toàn cầu.
Không chỉ đe dọa sức khỏe con người, các hóa chất độc hại đang gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ sinh thái, làm suy giảm đa dạng sinh học và phá vỡ sự cân bằng của môi trường tự nhiên.
Tiến sĩ Adam Tomassi-Russell, Giám đốc phụ trách khí hậu tại Deep Science Ventures, nhận định rằng nghiên cứu đã tổng hợp các bằng chứng cho thấy mức độ con người phơi nhiễm hóa chất qua thực phẩm, không khí và nước nghiêm trọng hơn nhiều so với nhận thức hiện nay. Đồng thời, ông kêu gọi cần thay đổi toàn diện cách tiếp cận, tài trợ và đổi mới để ứng phó với vấn đề này.
