Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) vừa trình Thủ tướng Chính phủ một báo cáo và xin ý kiến về đề xuất xây dựng chung cư cao tầng để nuôi lợn, một ý tưởng được đưa ra bởi một số doanh nghiệp. Trong báo cáo của mình, Bộ NN&MT đã dẫn chứng một loạt các văn bản pháp lý liên quan, trong đó nhấn mạnh sự khuyến khích đối với các cơ sở chăn nuôi áp dụng công nghệ cao và tiên tiến. Mục tiêu chính là nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và đảm bảo an toàn sinh học cũng như bảo vệ môi trường.
Chăn nuôi lợn hiện là ngành chủ lực của Việt Nam, đóng góp khoảng 62-65% tổng sản lượng thịt hơi các loại. Theo số liệu mới nhất, vào năm 2024, sản lượng thịt lợn hơi xuất chuồng đạt gần 5,2 triệu tấn, chiếm 4,3% tổng sản lượng thịt lợn toàn cầu và đứng thứ 6 thế giới. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2019-2020, chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ trọng lớn, và các chỉ tiêu kinh tế cũng như kỹ thuật còn thấp. Điều này đã gây ra những thách thức trong việc đảm bảo an toàn sinh học và kiểm soát dịch bệnh.
Một sự kiện đáng chú ý đã xảy ra trong giai đoạn 2019-2020 khi dịch tả lợn châu Phi bùng phát, dẫn đến việc phải tiêu hủy hơn 9 triệu con lợn và gây tổn thất ước tính lên đến 30.000 tỷ đồng. Vào tháng 4/2020, giá thịt lợn hơi xuất chuồng đã tăng lên mức kỷ lục là 105.000 đồng/kg tại một số thời điểm, tác động trực tiếp đến chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong nước, khiến CPI tăng tới 6,73%.
Hai doanh nghiệp, Công ty Cổ phần Nông nghiệp BAF Việt Nam và Công ty Cổ phần Xuân Thiện Thanh Hóa, đã đề xuất với Bộ NN&MT về việc triển khai mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng. BAF Việt Nam đã đề xuất dự án tổ hợp trại chăn nuôi lợn 6 tầng thông minh tại Tây Ninh, với quy mô sản xuất lên đến 64.000 lợn nái sinh sản và 1,6 triệu lợn thương phẩm mỗi năm. Tổng mức đầu tư cho dự án này ước tính hơn 12.000 tỷ đồng.
Bộ NN&MT cho biết đã tiến hành nghiên cứu mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng tại Trung Quốc, nơi đã phát triển hơn 2.000 mô hình tương tự với gần 4.500 tòa nhà cao tầng được sử dụng cho chăn nuôi lợn. Mô hình này áp dụng các công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ blockchain, giám sát bằng cảm biến, và thu thập dữ liệu hình ảnh và âm thanh của từng cá thể lợn theo thời gian thực. Điều này giúp phân tích và cảnh báo sớm về dịch bệnh, từ đó nâng cao hiệu quả chăn nuôi.
Mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng được đánh giá có nhiều ưu điểm nổi trội so với phương pháp chăn nuôi truyền thống. Các lợi ích bao gồm mức độ an toàn sinh học và an toàn dịch bệnh được nâng cao thông qua hệ thống xử lý nước thải, chất thải và khí thải thông minh. Ngoài ra, mô hình này còn giúp tiết kiệm diện tích đất và hạ tầng dùng chung, rút ngắn thời gian giải phóng mặt bằng và tăng hiệu quả sử dụng đất lên đến 4,3 lần. Một ưu điểm quan trọng khác là giảm nhu cầu nhân công, khi một người có thể giám sát tới 2.000 con lợn.
Trước những lợi ích tiềm năng của mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng, Bộ NN&MT đang xin ý kiến của Thủ tướng và Phó Thủ tướng Chính phủ về việc cho phép triển khai mô hình này tại Việt Nam. Mục tiêu chính là giải quyết các thách thức liên quan đến an ninh lương thực, an toàn dịch bệnh và bảo vệ môi trường trong ngành chăn nuôi lợn.
