Bốn năm qua, cuộc sống của phụ nữ và trẻ em gái tại Afghanistan đã trải qua những biến đổi nghiêm trọng và đầy thách thức. Kể từ khi Taliban lên nắm quyền vào tháng 8 năm 2021, tất cả các cô gái trên 12 tuổi đã bị cấm đi học, khiến Afghanistan trở thành quốc gia duy nhất trên thế giới áp dụng hạn chế này. Cuộc sống của họ hiện tại chủ yếu xoay quanh bốn bức tường nhà, bị cô lập hoàn toàn với thế giới bên ngoài.
Đối với nhiều cô gái, ước mơ về giáo dục và tương lai đã bị dập tắt. Một cô gái tuổi teen đeo khăn che mặt bày tỏ: “Tôi muốn trở thành bác sĩ. Nhưng khi Taliban đến, tất cả các cánh cửa trường học đều khép lại.” Không chỉ giáo dục bị hạn chế, phụ nữ Afghanistan còn phải đối mặt với những quy định nghiêm ngặt khi ra đường, bắt buộc phải có nam giới trong gia đình đi cùng, mặc trang phục trùm kín từ đầu đến chân và không được phép đến các địa điểm công cộng như công viên hay phòng tập thể dục.
Đến tháng 7 năm nay, Tòa án Hình sự quốc tế đã ra lệnh bắt giữ hai trong số các nhà lãnh đạo hàng đầu của Taliban, viện dẫn lý do đàn áp phụ nữ và trẻ em gái là bằng chứng về tội ác chống lại loài người. Taliban đã tố cáo Tòa án thể hiện “sự thù địch đối với Hồi giáo”. Mặc dù ban đầu Taliban tuyên bố việc đình chỉ phụ nữ đến trường chỉ là tạm thời, nhưng 4 năm trôi qua, các trường học vẫn đóng cửa.
Theo một báo cáo của UNESCO được công bố vào tháng 3 năm 2025, gần 1,5 triệu trẻ em gái đã bị cấm đi học trung học kể từ năm 2021. Nargis, 23 tuổi, sống tại Kabul, chia sẻ về ước mơ của mình trước khi Taliban lên nắm quyền: “Tôi muốn trở thành một nữ doanh nhân. Tôi muốn có một ngôi trường lớn dành cho nữ sinh. Tôi muốn đến Đại học Oxford. Có lẽ tôi sẽ có quán cà phê của riêng mình”. Tuy nhiên, tất cả đã thay đổi vào tháng 8 năm 2021.
Nargis không còn được phép tham gia các lớp học, không còn việc làm và cô không còn có thể mơ về tương lai. Nhưng điều khiến trái tim Nargis tan vỡ là nhìn thấy khuôn mặt của các em gái của cô, lúc đó 11 và 12 tuổi, khi các bé nói rằng trường học của chúng cũng đã đóng cửa. Nargis đã quyết định giúp các em học tập và hiện đang dạy học cho khoảng 45 nữ sinh từ 12 tuổi tại nhà của mình.
Mỗi buổi sáng vào lúc 6 giờ, trước khi các nhân viên an ninh của Taliban xuất hiện, các em học sinh lẻn đến nhà Nargis để học toán, khoa học, máy tính và tiếng Anh. Nargis không có sự hỗ trợ hoặc tài trợ nào, nhưng vẫn cố gắng truyền đạt kiến thức cho học sinh của mình. Dù rất lo sợ nhưng Nargis cố gắng giữ cho bản thân bận rộn.
Thi thoảng, cảm giác tuyệt vọng len lỏi vào và cô tự hỏi: liệu có ích gì khi mạo hiểm để giảng dạy cho những đứa trẻ khác? Ở Afghanistan, phụ nữ không thể làm gì, từ bác sĩ, luật sư, giáo viên. Họ cũng không thể đến hầu hết các nơi công cộng. “Mẹ tôi chưa bao giờ được đi học. Bà luôn nói với chúng tôi rằng bà muốn chúng tôi học tập chăm chỉ. Hiện tại, tôi cũng như mẹ, chỉ ở nhà và quanh quẩn trong 4 bức tường. Đôi lúc tôi tự hỏi, tôi sống làm gì, đang cố gắng vì điều gì?” – Nargis nói trong nước mắt.
