Trong xã hội hiện đại, quyết định sinh con đã trở thành một lựa chọn đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng từ nhiều phụ nữ. Không chỉ các yếu tố kinh tế được xem xét, mà còn có hàng loạt áp lực về sức khỏe thể chất, tinh thần và môi trường xã hội mà người phụ nữ phải đối mặt.
Mang thai và sinh con là hành trình thay đổi toàn diện, từ thể chất đến tâm lý. Phụ nữ hiện nay phải đối mặt với nhiều rủi ro sức khỏe trong thai kỳ, bao gồm các vấn phổ biến như nghén nặng, chuột rút, đau lưng, mệt mỏi kéo dài, tăng cân và các biến chứng nghiêm trọng như tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật, thiếu máu, sinh non. Ngay cả sau sinh, quá trình hồi phục, đặc biệt là với người sinh mổ, đòi hỏi thời gian, nghỉ ngơi và chăm sóc kỹ lưỡng. Tuy nhiên, không phải người mẹ nào cũng có điều kiện để được nghỉ ngơi đúng nghĩa.
Áp lực không chỉ nằm ở cơ thể mà còn âm thầm diễn ra trong tâm trí, bao gồm lo lắng về sự phát triển của thai nhi, khả năng làm mẹ, tài chính gia đình, áp lực nuôi con… Trầm cảm thai kỳ và trầm cảm sau sinh không còn là vấn hiếm gặp. Thông tin tràn lan, trái chiều trên mạng xã hội khiến phụ nữ dễ hoang mang khi chăm sóc thai kỳ hoặc nuôi con.
Thêm vào đó là kỳ vọng xã hội, vừa làm mẹ, vừa phải làm vợ, làm con dâu, làm nhân viên, đôi khi là trụ cột kinh tế khiến nhiều phụ nữ cảm thấy mình bị áp lực và căng thẳng sau khi sinh con. Công việc bị gián đoạn sau sinh dẫn đến cảm giác tụt hậu, lo sợ mất việc, mất cơ hội thăng tiến; áp lực vừa nuôi con vừa kiếm tiền là hiện thực với nhiều người.
Để hành trình làm mẹ không áp lực mà trở thành lựa chọn có trách nhiệm và hạnh phúc, cần những thay đổi từ chính sách đến nhận thức. Chính sách y tế cần chủ động hơn, bao gồm việc mở rộng khám tiền hôn nhân, tiền thai, tầm soát miễn phí hoặc giá rẻ. Các dịch vụ sàng lọc, IVF, sinh không đau cần được bảo hiểm y tế hỗ trợ sâu hơn.
Đưa chăm sóc tinh thần vào hệ thống y tế chính thức là điều cần thiết. Phụ nữ không chỉ cần bác sĩ sản mà còn cần chuyên viên tâm lý, người tư vấn cảm xúc, hướng dẫn làm cha mẹ. Chính sách lao động linh hoạt cũng cần được áp dụng, bao gồm bảo vệ quyền lợi việc làm cho phụ nữ mang thai, mở rộng chế độ nghỉ thai sản cho cả cha để chia sẻ gánh nặng chăm con.
Xây dựng cộng đồng hỗ trợ bà mẹ cũng là một phần quan trọng. Thiết lập các câu lạc bộ làm cha mẹ, nhóm hỗ trợ mẹ sau sinh, do bệnh viện hoặc tổ chức xã hội điều phối, có thể giúp phụ nữ cảm thấy được hỗ trợ và kết nối.
Hệ thống y tế sản – nhi tại Việt Nam đã có nhiều tiến bộ, với các bệnh viện phụ sản lớn được trang bị hiện đại, áp dụng nhiều kỹ thuật tiên tiến. Tuy nhiên, vẫn còn không ít khoảng trống, bao gồm tình trạng quá tải ở tuyến trung ương, thiếu tư vấn cá nhân hóa, và hạn chế trong việc tiếp cận kỹ thuật cao và dịch vụ sàng lọc trước sinh ở vùng sâu, vùng xa.
Cuối cùng, việc mang thai và sinh con không chỉ là một quá trình sinh học xảy ra trong cơ thể người phụ nữ, mà còn là hành trình cần sự đồng hành từ gia đình và xã hội. Với sự hỗ trợ toàn diện và sự thay đổi trong nhận thức, hy vọng rằng việc sinh con sẽ trở thành một lựa chọn hạnh phúc và có trách nhiệm cho nhiều phụ nữ.
