Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại đang ngày càng phát triển, việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Tại thành phố Cần Thơ, một người trẻ thuộc dân tộc Khmer đã và đang âm thầm gìn giữ và phát huy âm sắc truyền thống của nhạc ngũ âm trong đời sống văn hóa và tinh thần của đồng bào Khmer. Đó là anh Lý Minh Tâm, 27 tuổi, người đã dành trọn tâm huyết của mình cho loại nhạc cụ truyền thống này.
Anh Tâm sinh ra và lớn lên tại xã Ngọc Tố, thành phố Cần Thơ, trong một gia đình yêu nghệ thuật truyền thống Khmer. Từ nhỏ, anh đã được nuôi dưỡng bằng những âm thanh ngũ âm vang lên từ ngôi chùa trong phum sóc. Với tình yêu sâu sắc đối với âm nhạc truyền thống, anh Tâm đã học cách chơi các nhạc cụ Khmer từ cha và bà của mình, những người đã từng là nhạc công chơi các nhạc cụ Khmer trước đây.
Đến tuổi 11, anh Tâm đã được tiếp xúc với dàn nhạc ngũ âm, loại nhạc cụ truyền thống Khmer được hợp thành bởi 5 bộ nhạc, được làm từ 5 loại chất liệu khác nhau tạo nên 5 âm sắc riêng biệt gồm: Bộ đồng, bộ sắt, bộ mộc, bộ hơi và bộ da. Với đam mê và tài năng của mình, chỉ trong một thời gian ngắn, anh Tâm đã chơi thành thạo và được chọn vào đội nhạc ngũ âm của chùa Khmer tại địa phương. Từ đó, anh đã có cơ hội được theo đoàn đi biểu diễn khắp nơi mỗi khi có lễ hội, đặc biệt là trong các dịp lễ truyền thống của người Khmer như tết cổ truyền Chôl Chnaam Thmây, lễ Sene Đôn-ta, Lễ dâng y Kathina…
Đối với anh Tâm, được hòa mình vào những bản nhạc dân gian từ các nhạc cụ ngũ âm trong lễ hội truyền thống là một trải nghiệm đặc biệt. Đó không chỉ là âm nhạc, mà còn là linh hồn của cộng đồng Khmer. Anh cảm thấy tự hào khi được tham gia vào các hoạt động văn hóa này và coi đó là một phần quan trọng của văn hóa dân tộc mình.
Không chỉ là người biểu diễn, khoảng 4 năm nay, anh Tâm còn trở thành người gieo mầm âm nhạc khi trực tiếp dạy nhạc ngũ âm cho các em nhỏ tại các chùa Khmer trong địa phương. Những lớp học diễn ra đều đặn vào các dịp nghỉ hè, buổi tối hay dịp cuối tuần, thu hút các em nhỏ, thanh thiếu niên Khmer yêu âm nhạc truyền thống tham gia.
Ngoài việc truyền dạy, anh Tâm còn nghiên cứu, tìm tòi về quy trình làm ra nhạc cụ ngũ âm. Từ việc chọn loại gỗ, tre phù hợp, xử lý mặt trống đến cân chỉnh âm thanh, tất cả đều được anh tỉ mỉ thực hiện. Bằng sự tâm huyết và tình yêu nhạc cụ truyền thống, anh Tâm đã tự học tập, tự tìm hiểu và tự chế tác thành công 4 loại nhạc cụ trong dàn ngũ âm, gồm: Rôneat Ek, Rôneat Thung, Rôneat Đek và trống. Các nhạc cụ do anh tự làm đã được bán cho các đội nhạc ngũ âm trong địa phương, giúp lan tỏa và phát huy bản sắc văn hóa của người Khmer.
Trong nhịp sống hiện đại ngày càng hối hả, việc một người trẻ dành trọn tâm huyết cho nhạc cụ truyền thống như anh Lý Minh Tâm đã giúp bản sắc Khmer không chỉ được gìn giữ, mà còn tiếp tục được lan tỏa bền vững trong cộng đồng dân tộc Khmer. Câu chuyện của anh Tâm là một tấm gương sáng cho việc giữ gìn và phát huy di sản văn hóa của dân tộc, đồng thời cũng là một nguồn cảm hứng cho các bạn trẻ khác trong việc yêu quý và gìn giữ bản sắc văn hóa của mình.
