Xã Thông Nguyên, tỉnh Tuyên Quang, đang nổi lên như một điểm đến mới trong ngành du lịch Việt Nam, với vẻ đẹp hoang sơ và bản sắc văn hóa đặc sắc. Nơi đây sở hữu những ruộng bậc thang đan xen rừng già, cùng với người Dao và người Tày sống hòa mình vào tự nhiên và gìn giữ tập tục cổ xưa. Đặc biệt, Thông Nguyên nổi tiếng với vùng chè đặc sản, những cây chè shan tuyết cổ thụ hàng trăm năm tuổi.
Tuy nhiên, trong thời gian qua, Thông Nguyên chỉ là điểm đến phụ trong các hành trình du lịch Hà Giang. Ông Vũ Thế Phương, Chủ tịch UBND xã Thông Nguyên, cho biết địa phương sở hữu nhiều tiềm năng du lịch và đã đón đông đảo du khách mỗi mùa lúa chín vàng trên các thửa ruộng bậc thang Hoàng Su Phì. Tuy nhiên, du lịch tại đây còn nặng tính thời vụ, phụ thuộc vào mùa lúa chín, thời gian lưu trú ngắn và mức chi tiêu thấp do ít hoạt động trải nghiệm chiều sâu dành cho du khách.
Mới đây, UBND xã Thông Nguyên và các doanh nghiệp du lịch có trách nhiệm như Panhou Retreat, Intrepid Vietnam đã cùng nhau cam kết hợp tác, phát triển du lịch có trách nhiệm tại địa phương. Đây là cơ sở để các hoạt động du lịch tại Thông Nguyên được định hướng, thống nhất phát triển theo hướng bền vững và tạo sinh kế, hài hòa lợi ích cho người dân địa phương.
Phát triển du lịch bền vững và có trách nhiệm là hướng đi tất yếu của Thông Nguyên. Thông qua hợp tác với các bên liên quan, địa phương xác định phát triển du lịch gắn với nông nghiệp, trải nghiệm nông sản địa phương, gắn bảo tồn văn hóa bản địa. Vận động các hộ dân giữ gìn nếp nhà truyền thống, giữ chân người trẻ gắn bó với cây chè, nông nghiệp và du lịch văn hóa để làm giàu trên đất quê hương.
Ông Nguyễn Thanh Hạnh, Tổng Giám đốc Intrepid Vietnam, chia sẻ rằng Thông Nguyên nên tập trung phát triển du lịch bền vững, với khu rừng sinh thái, các vùng chè đặc sản và văn hóa đặc sắc vẫn còn nguyên bản. Người dân cần hiểu rằng, những ngôi nhà sàn cần được gìn giữ, văn hóa bản địa được lưu truyền hàng trăm năm qua mới chính là sức hút lớn nhất với khách quốc tế.
Với định hướng phát triển bền vững, Thông Nguyên sẽ có cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, nhất là dòng khách Âu – Mỹ. Các bên hợp tác sẽ xây dựng tour du lịch xanh, có trách nhiệm, như du lịch trải nghiệm văn hóa, trekking, giáo dục môi trường… Chính quyền địa phương cùng doanh nghiệp và cộng đồng triển khai mô hình du lịch CBT (Community-Based Tourism) gắn với bảo tồn bản sắc dân tộc.
Ngày nay, chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà là điều kiện tất yếu để phát triển du lịch bền vững. Khách du lịch ngày càng quan tâm đến du lịch bền vững, giảm rác thải nhựa và các tác động khác của họ đến môi trường hay cộng đồng địa phương. Theo báo cáo Du lịch & Phát triển Bền vững lần thứ 10 (2025) của nền tảng Booking.com, hơn hai phần ba du khách Việt (69%) được khảo sát cho biết họ nhận thức được tác động của du lịch đến cộng đồng và môi trường.
Trong khuôn khổ hợp tác, các bên sẽ tập trung vào việc bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa bản địa, cũng như hỗ trợ người dân địa phương phát triển sinh kế bền vững thông qua du lịch. Mô hình du lịch bền vững tại Thông Nguyên không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho người dân, mà còn góp phần bảo vệ môi trường và giữ gìn bản sắc văn hóa đặc sắc của địa phương.
Với những nỗ lực nhằm phát triển du lịch bền vững, xã Thông Nguyên đang trở thành một điểm đến hấp dẫn cho những du khách muốn trải nghiệm văn hóa bản địa và gắn kết với thiên nhiên. Đây cũng là cơ hội để người dân địa phương cải thiện sinh kế và bảo vệ môi trường, đồng thời giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống.
