Đặc phái viên của Mỹ tại Trung Đông, Steve Witkoff, đã thực hiện chuyến thăm đến một địa điểm phân phối hàng viện trợ gây tranh cãi ở Gaza vào ngày 1/8. Địa điểm này là một trong ba nơi mà hàng trăm người Palestine đã thiệt mạng trong những tuần gần đây khi cố gắng tiếp cận nguồn thực phẩm khan hiếm. Ông Witkoff cho biết đã dành năm giờ ở Gaza để hiểu rõ hơn về tình hình nhân đạo tại vùng đất này và sẽ báo cáo lại cho Tổng thống Donald Trump.
Trước đó, Tổng thống Mỹ đã nói về việc có ‘nạn đói thật sự’ ở Gaza, mâu thuẫn với tuyên bố của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Tình hình tại Gaza đang trở nên nghiêm trọng với hơn 60.000 người Palestine thiệt mạng và gần 147.000 người bị thương. Liên Hợp Quốc cho biết Gaza đã đạt hai trong ba tiêu chí để tuyên bố nạn đói. Tổng thống Trump đã thừa nhận Gaza đang đối mặt nạn đói và sẽ tham gia nhiều hơn vào vấn đề này.
Tuy nhiên, theo giới quan sát, thảm cảnh ở Gaza là bài toán khó với ông Trump, bởi Washington có thể bị coi là ‘tiếp tay’ nếu không hành động, nhưng lại đối mặt nguy cơ rạn nứt quan hệ với Israel nếu can thiệp quá mạnh. Mỹ ủng hộ Israel khi xung đột giữa Tel Aviv và Hamas bùng phát, nhưng chiến dịch kéo dài của Israel đã dẫn đến khủng hoảng nhân đạo tại Gaza.
Ông Biden đã gây sức ép để Thủ tướng Israel tạo điều kiện cho hàng viện trợ vào Gaza. Các quan chức Mỹ nói rằng Hamas thường chọn lập trường cứng rắn hơn trong đàm phán ngừng bắn nếu nhóm thấy quan hệ Mỹ – Israel có dấu hiệu rạn nứt. Lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas đã giúp cải thiện tình hình, nhưng Israel đã siết phong tỏa và ngừng mọi hoạt động viện trợ cho Gaza. Những động thái này đã đẩy Gaza vào tình trạng tuyệt vọng như hiện tại.
Giới chức Israel phủ nhận trách nhiệm về tình trạng thiếu lương thực ở dải đất, cho rằng vấn đề đã bị thổi phồng và do Hamas gây ra. Nhóm vũ trang bác bỏ cáo buộc. Kết quả thăm dò cho thấy người Mỹ đã giảm đáng kể ủng hộ cho chiến dịch của Israel. Các quan điểm nghiêng về người Palestine xuất hiện nhiều hơn, ngay cả trong nội bộ đảng Cộng hòa.
Ông Trump có ít lựa chọn và phương án khả thi nhất vẫn là gây sức ép để Israel hành động nhiều hơn, như mở đường và bảo vệ các đoàn xe cứu trợ. Ông Witkoff đã đến Israel và Gaza để tìm cách đạt được một thỏa thuận tạm thời, cho phép tăng thêm viện trợ nhân đạo, và có thể khiến Hamas thả thêm con tin.
Giới quan sát cho rằng một giải pháp về dài hạn có thể đòi hỏi Mỹ dùng khoản viện trợ quân sự cung cấp cho Israel hàng năm để gây sức ép với chính quyền ông Netanyahu. Đây là một vấn đề phức tạp và nhạy cảm, đòi hỏi sự can thiệp và hỗ trợ của cộng đồng quốc tế để giải quyết tình hình nhân đạo tại Gaza.
