Một cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo Iskander-M của Nga đã gây thiệt hại nặng nề cho hệ thống phòng không của Ukraine, khi phá hủy một trong những hệ thống S-300PS cuối cùng còn sót lại gần làng Hvardiiske, thuộc khu vực Odessa. Đoạn video quay từ máy bay không người lái (UAV) đã xác nhận cuộc tấn công và cho thấy rõ sự phá hủy sau đòn đánh.
Hệ thống S-300PS từng được xem là một trong những hệ thống phòng không hiện đại nhất thế giới vào thời điểm năm 1991 và là niềm tự hào của Liên Xô. Ukraine đã thừa hưởng nhiều tổ hợp như vậy sau khi Liên Xô tan rã, do từng đóng vai trò là ‘tuyến phòng thủ thứ tư’ trong chiến lược phòng thủ của khối Hiệp ước Warsaw chống lại NATO. Cùng với hệ thống tầm trung Buk-M1, các tổ hợp S-300 đã tạo thành mạng lưới phòng không đáng gờm nhất châu Âu trước khi chiến sự Nga – Ukraine bùng nổ vào năm 2022.
Tuy nhiên, Ukraine đối mặt với thách thức lớn trong việc duy trì hiệu quả của các hệ thống S-300 do không thể tự sản xuất hoặc bổ sung tên lửa và linh kiện thay thế, vì toàn bộ dây chuyền sản xuất nằm ở Nga. Vào cuối năm 2022, Không quân Ukraine đã cảnh báo rằng họ sắp hết tên lửa cho các hệ thống S-300 và Buk, đồng nghĩa với việc các tổ hợp phòng không chủ lực sẽ dần trở nên ‘vô dụng’.
Để bù đắp, một số quốc gia châu Âu từng sở hữu S-300 đã chuyển giao toàn bộ số hệ thống còn lại cho Ukraine. Tuy nhiên, khi kho S-300 cạn kiệt, Mỹ và các đồng minh phương Tây buộc phải viện trợ những tổ hợp phòng không hiện đại hơn, như MIM-104 Patriot, nhằm giữ vững ‘lá chắn bầu trời’ cho Ukraine. Nhưng ngay cả Patriot cũng không tránh khỏi số phận bị phá hủy bởi Iskander-M, loại tên lửa đạn đạo chiến thuật cực kỳ nhanh và khó đánh chặn của Nga.
Kể từ đầu năm 2024, nhiều đoạn video cho thấy các khẩu đội Patriot, radar và xe chỉ huy của Ukraine bị phá hủy trong các đòn tấn công chính xác. Người phát ngôn của Không quân Ukraine, Igor Ignat, cho biết: ‘Tên lửa Iskander thực hiện các động tác né tránh ở giai đoạn cuối, khiến hệ thống Patriot không thể tính toán chính xác đường bay. Ngoài ra, Iskander còn có thể phóng ra mồi nhử để đánh lạc hướng tên lửa đánh chặn’.
Không chỉ tấn công các tổ hợp phòng không, Iskander-M còn thường xuyên được sử dụng để phá hủy những mục tiêu quan trọng như trung tâm chỉ huy, khu vực tập trung quân, chiến đấu cơ. Điều này cho thấy tầm ảnh hưởng và mức độ nguy hiểm của loại tên lửa đạn đạo này trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.
Trong bối cảnh hiện nay, Ukraine đang phải đối mặt với thách thức lớn trong việc bảo vệ không phận và lãnh thổ của mình trước sự tấn công mạnh mẽ từ phía Nga. Việc tìm kiếm và triển khai các giải pháp phòng không hiệu quả đang là ưu tiên hàng đầu của Ukraine và các đồng minh quốc tế.
