Ngày 19/7/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 113/CĐ-TTg về việc triển khai các giải pháp để phát triển vận tải đường thủy một cách hiệu quả và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực logistics trong ngành vận tải. Công điện này được gửi đến các Bộ trưởng của các Bộ: Xây dựng, Tài chính, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Quốc phòng, Công an; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Với hệ thống sông ngòi chằng chịt có tổng chiều dài có khả năng khai thác vận tải khoảng 42.000 km, cùng đường bờ biển dài hơn 3.260 km và nhiều cửa sông, vịnh tự nhiên thuận lợi, Việt Nam có điều kiện thuận lợi để phát triển vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển. Đây là phương thức vận tải có chi phí thấp, khả năng chuyên chở hàng hóa với khối lượng lớn, giúp giảm áp lực cho đường bộ, đường sắt và góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Vận tải thủy đã từng bước khẳng định vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia. Tỷ trọng vận tải hàng hóa bằng đường thủy nội địa và ven biển có xu hướng tăng lên, thể hiện sự dịch chuyển đáng kể trong cách thức vận chuyển hàng hóa.
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, kết cấu hạ tầng phục vụ cho phát triển vận tải thủy vẫn còn nhiều bất cập. Năng lực đội tàu, công tác quản lý phương tiện, chất lượng nguồn nhân lực và sự kết nối giữa các phương thức vận tải vẫn còn nhiều hạn chế. Những tồn tại này đã phần nào làm chậm sự phát triển của ngành vận tải thủy.
Để khắc phục những tồn tại và tạo động lực mới cho ngành vận tải thủy phát triển nhanh và bền vững, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các Bộ và địa phương triển khai các giải pháp cấp thiết. Bộ Xây dựng được giao nhiệm vụ khẩn trương rà soát và sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật ngành hàng hải, đường thủy. Trọng tâm của việc sửa đổi này là tập trung vào các chính sách khuyến khích và thu hút đầu tư xã hội vào hạ tầng, phương tiện vận tải thủy, cũng như phát triển nguồn nhân lực và công nghệ.
Bộ Tài chính được yêu cầu chủ trì trong việc cân đối và bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho các dự án trọng điểm phát triển hạ tầng đường thủy và hàng hải. Đây là bước đi quan trọng nhằm củng cố cơ sở hạ tầng cho vận tải thủy.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu rà soát và đơn giản hóa thủ tục giao đất, cho thuê đất, và giao khu vực biển để phát triển hạ tầng cảng, bến thủy nội địa, cảng biển, cũng như nạo vét luồng hàng hải và đường thủy.
Ngoài ra, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được yêu cầu rà soát và cập nhật quy hoạch sử dụng đất, cùng với bố trí quỹ đất phục vụ xây dựng cảng thủy nội địa và bến cảng biển theo quy hoạch. Một nhiệm vụ quan trọng khác là tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi, và trung tâm phân phối hàng hóa gắn với vận tải thủy nội địa.
Có thể thấy, Công điện số 113/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã đề ra những nhiệm vụ cụ thể và rõ ràng cho các Bộ và địa phương trong việc phát triển vận tải đường thủy và logistics. Với sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp chính quyền và sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, hy vọng rằng ngành vận tải thủy của Việt Nam sẽ sớm phát huy được hết tiềm năng và thế mạnh của mình, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
